Το ζήτημα της κριτικής και του κριτικού λόγου όχι μόνο δεν θα έπρεπε να θεωρείται τετελεσμένο ή ξεπερασμένο ενόψει της σχετικοποίησης και του σχετλιασμού από την πλευρά των εκάστοτε θεωρητικών «αφηγήσεων», αλλά πολύ περισσότερο αναδεικνύεται στον 21ο αιώνα ως επιτακτικός τρόπος πρόσληψης και αποτίμησης της ιστορικής, παροντικής πραγματικότητας. Το αίτημα της κριτικής, όπως αρθρώνεται σταδιακά από τον 18ο αιώνα και αναπτύσσεται μέσα από διάφορες περιπέτειες μέχρι σήμερα, ήταν και είναι η ανάδειξη των περιεχομένων εκείνων, τα οποία έχοντας προκύψει από συγκεκριμένους ιστορικούς μηχανισμούς, καταδυναστεύουν τα πραγματικά ανθρώπινα υποκείμενα, καθορίζοντας ριζικά την ταυτότητα και την κοινωνική συμβίωσή τους. Το αίτημα αυτό συνέβαλλε τα μέγιστα στην οικοδόμηση του πεδίου των κοινωνικών επιστημών, μέσα από τη διατύπωση ζητημάτων κριτικής γνωσιοθεωρίας και κοινωνικής θεωρίας. Στο πλαίσιο αυτής της άρθρωσης του κριτικού λόγου διαπιστώνεται στα μέσα του 19ου αιώνα: «Ο Περσέας χρειαζόταν ένα σκούφο που τον έκανε αόρατο για να καταδιώξει τα τέρατα. Εμείς τραβάμε το σκούφο βαθιά πάνω από τα μάτια και τ’ αυτιά μας για να μπορούμε να αρνούμαστε την ύπαρξη των τεράτων» – η αντιμετώπιση και καταπολέμηση των «τεράτων», δεν έχει πάψει να αποτελεί στόχο του κριτικού λόγου, ακριβώς εν όψει αντιλήψεων, οι οποίες απορρίπτουν τη μεταβλητότητα, και συνεπώς την ιστορικότητα, του ίδιου του τόπου ονόματι «νεωτερικότητα».
Πέρα από κάθε φενακιστική αντίληψη «καθαρής» επιστήμης, η λήψη θέσης απέναντι σ’ αυτό το αίτημα αποτελεί η ίδια ένα πολιτικό βήμα, το οποίο είναι το βήμα της κριτικής· για τον λόγο αυτόν, ο Κριτικός Λόγος δεν επιδιώκει έναν ασπόνδυλο πλουραλισμό απόψεων, αλλά την εις βάθος εντρύφηση στο ίδιο το εγχείρημα της κριτικής, όπως αυτό μπορεί να διατυπωθεί μέσα στον 21ο αιώνα. Εν προκειμένω, δεν αποσκοπείται κάποια προσκόλληση σε κάποιου είδους εκθειασμένο κλασικισμό, αλλά μια εκ νέου προσπάθεια εφαρμογής της κριτικής θεώρησης (όπως αυτή αρθρώνεται παράλληλα με την ιστορική περίοδο της νεωτερικότητας) τόσο σε παροντικές καταστάσεις, όσο και σε ζητήματα ιστορικού βάθους, τα οποία με ποικίλους τρόπους αφορούν την προβληματική θέση του παρόντος.
Η πεποίθηση της Συντακτικής Επιτροπής είναι πως οι εκφάνσεις του θεωρητικού λόγου αποτελούν ένα συνεχές αναφορικά με τις βασικές προκείμενές τους, την ίδια δηλαδή την μακροθεωρητική σύλληψη της κοινωνικής πραγματικότητας, παρά τις αναμφισβήτητες εξειδικεύσεις που έχουν προκύψει κυρίως τον τελευταίο ενάμιση αιώνα. Στο ίδιο συνεχές, αν και εν πρώτοις σε διαφορετικό επίπεδο, κινούνται – σύμφωνα με την ίδια πεποίθηση – οι κατ΄ εξοχήν τέχνες του λόγου, καθώς σύμφωνα με μια αντίληψη κριτικής ερμηνευτικής, τα δημιουργήματα της πεζογραφίας και της ποίησης θρέφονται από την θεωρητική έκφραση της κοινωνικής δραστηριότητας, και με τη σειρά τους την ενισχύουν ποικιλοτρόπως.
Ο Κριτικός Λόγος είναι μια επιστημονική ακαδημαϊκή δεξαμενή σκέψης. Βασικοί τομείς ενδιαφέροντος από το ευρύτερο φάσμα των κοινωνικών επιστημών είναι η κριτική φιλοσοφία, η πολιτική θεωρία και η γενικότερη πολιτική επιστήμη, η κλασική πολιτική οικονομία, η ιστορία (της πολιτικής, της κοινωνίας, των ιδεών), η κριτική της λογοτεχνίας. Οι μελέτες που δημοσιεύονται βασίζονται σε πρωτογενείς έρευνες, στη βάση πηγών και αρχείων, ή σε πρωτογενείς μεταφράσεις επιστημονικών και θεωρητικών κειμένων οι οποίες παρουσιάζονται για πρώτη φορά στο ελληνικό αναγνωστικό κοινό. Η γλώσσα δημοσίευσης είναι η ελληνική, η αγγλική, η γαλλική και η γερμανική.
Ο Κριτικός Λόγος, πέρα από τις ποικίλες ακαδημαϊκές του ενασχολήσεις, ήτοι ημερίδες, συνέδρια, σεμινάρια, κλπ., δέχεται κατεξοχήν επιστημονικές μελέτες με σκοπό τη δημοσίευσή τους σε επιστημονικούς ακαδημαϊκούς συλλογικούς τόμους έρευνας και προβληματισμού. H διαδικασία αξιολόγησης λαμβάνει πάντα χώρα διά της «τυφλής αξιολόγησης» (blind peer review). Ως εκ τούτου, ο Κριτικός Λόγος αποτελείται από Συντακτική Επιτροπή και Επιστημονική Επιτροπή. Όλα τα προς δημοσίευση κείμενα – μελέτες, άρθρα – αξιολογούνται από δύο διαφορετικούς κριτές. Κατόπιν αποστέλλονται στη Συντακτική Επιτροπή η οποία ενημερώνει σχετικά και τους υποψηφίους. Η τελική απόφαση για την τελική ή μη έγκριση ενός άρθρου ή μελέτης λαμβάνεται από τη Συντακτική Επιτροπή. Όλες οι ακαδημαϊκές εργασίες του Κριτικού Λόγου εκδίδονται από τις εκδόσεις Καστανιώτη. Μετά την αποδοχή των άρθρων, τα τελευταία δημοσιεύονται στην τυπωμένη έκδοση.